O tak zwanych prawdach względnych

O tak zwanych prawdach względnych

„O tak zwanych prawdach względnych” to jedna z najważniejszych prac w twórczości profesora Kazimierza Twardowskiego (1866-1938). Rozprawa opublikowana po raz pierwszy w 1900 roku we Lwowie, jest także jedną z najważniejszych prac w dorobku szkoły lwowsko-warszawskiej, utworzonej przez tego wybitnego lwowskiego filozofa.

Zasadniczą część rozprawy stanowi polemika z relatywizmem, rozumianym przez Twardowskiego jako „teoria o istnieniu prawd względnych”. Autor dokonał krytyki tezy o istnieniu prawd względnych, przyjmując, że ich istnienie jest niemożliwe do udowodnienia.

Fragment:

„Wyraz prawda oznacza sąd prawdziwy. Wszystkie zatem sądy, które są prawdziwe, które posiadają cechę prawdziwości, są prawdami. Można więc zawsze zamiast wyrazu „prawda” używać wyrazu „sąd prawdziwy”. Wynika stąd, że wyrazy „ prawda względna” i „prawda bezwzględna” znaczą to samo, co wyrazy „sąd względnie prawdziwy” i „sąd bezwzględnie prawdziwy”.

„Bezwzględnymi prawdami nazywają się te sądy, które są prawdziwe bezwarunkowo, bez jakichkolwiek zastrzeżeń, bez względu na jakiekolwiek okoliczności, które więc są prawdziwe zawsze i wszędzie. Względnymi zaś prawdami nazywają się te sądy, które są prawdziwe tylko pod pewnymi warunkami, z pewnym zastrzeżeniem, dzięki pewnym okolicznościom; sądy takie nie są więc prawdziwe zawsze i wszędzie.”