Polskie pytania

Polskie pytania

Tom 3 jubileuszowej serii „Dzieła Wybrane Adama Michnika” składa się z tekstów publicystycznych, które w większości ich autor napisał podczas pobytu w PRL-owskich aresztach i więzieniach. Pisma te publikowane były w rozmaitych wydawnictwach obiegu emigracyjnego, podziemnego lub oficjalnego, m.in. w „Tygodniku Powszechnym”, „Zeszytach Literackich”, „Aneksie”. Ze względu na poruszane w nich kwestie i okoliczności powstania w niniejszym tomie pomieszczono je w trzech następujących częściach: tytułowej „Polskie pytania”, „Tematy rosyjskie” i „Zamiast ostatniego słowa”. Część zamykająca zbiór publicystyki Adama Michnika z lat 1981–86 zawiera głośny list do generała Czesława Kiszczaka i tekst „Przed wyrokiem” przemycony z gdańskiego więzienia w czerwcu 1985 r. w przeddzień wygłoszenia przez oskarżonych ostatniego słowa. W obu tych pismach padają znamienne sformułowania, które stały się credo polskiej opozycji: „Dla mnie, Panie Generale, więzienie nie jest żadną szczególnie dotkliwą karą. (...) Dla mnie, Panie Generale, karą byłoby, gdybym musiał (...) szpiclować, machać pałką, strzelać do robotników, przesłuchiwać uwięzionych i wydawać haniebne wyroki skazujące. Szczęśliwy jestem, że znalazłem się po właściwej stronie: wśród ofiar, a nie oprawców” (fragm. listu do gen. Kiszczaka); „Bezbronność nie pozbawia godności. Pozbawia jej tchórzostwo i zdrada, nienawiść i katowska profesja. (...) Wierzę przeto: będziemy zwycięzcami. Umocnimy «Solidarność», a «Solidarność» zagrodzi drogę totalitarnej zarazie” (fragm. „Przed wyrokiem”).