Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja

Dobra edukacji i ich pedagogiczna eksploracja

Pytanie o dobra edukacji to swoiste wyzwanie dla środowiska akademickiego pedagogów w Polsce i za granicą. Podejmujemy je, przyjmując szerokie rozumienie edukacji jako wychowania i kształcenia (w koniunkcji), bądź węższe – jako kształcenia (wychowującego), z odwołaniem zarówno do rodzimej, jak i europejskich tradycji i koncepcji: Bildung oraz education. Z perspektywy pedagogiki bowiem prezentuje się ona na trzech poziomach: po pierwsze, jako znacząca praktyka społeczna, wyróżniająca się spośród innych praktyk ześrodkowaniem starań o jakość zarówno kształcenia, jak i wychowania; po drugie, jako idea odnawiana dzięki filozoficznej refleksji i teoretycznemu namysłowi nad nią; po trzecie, jako przedmiot badań empirycznych. Zakłada się, że takie ujęcie edukacji, w którym wychowanie przegląda się w kształceniu i na odwrót, pozwala wydatniej uchwycić relacyjność obu procesów i ich wzajemne powiązania – tak ważne dla pedagogiki i jej tożsamości. Łatwiej też zadać pytania o wyróżniki edukacji – jej dobra. Co ją odróżnia od innych praktyk i w czym jest nie do zastąpienia? Czym dysponuje – jakimi aktywami? Za co ją cenimy? W co wyposaża i co umożliwia? Czego od niej oczekujemy? W czym jest pomocna? Są to pytania o dobra nieosiągalne poza praktyką wychowania i kształcenia. Staraliśmy się na nie odpowiedzieć w niniejszym tomie. Zapraszam do lektury! Dr hab. Katarzyna Wrońska, prof. UJ – absolwentka pedagogiki i filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Kierownik Zakładu Pedagogiki Ogólnej i Filozoficznej w Instytucie Pedagogiki UJ. Prowadzi badania w obrębie filozofii edukacji, pedagogiki ogólnej oraz historii myśli i praktyk pedagogicznych. Wybrane publikacje: Osoba i wychowanie. Wokół personalistycznej filozofii wychowania Karola Wojtyły-Jana Pawła II (Kraków 2000), Pedagogika klasycznego liberalizmu w dwugłosie John Locke i John Stuart Mill (Kraków 2012), Liberal education w Polsce – między kształceniem ogólnym a edukacją liberalną („Paedagogia Christiana” 2014, nr 1), Wychowanie a wolność. Próba wglądu w myślenie pedagogiczne Józefa Tischnera („Paedagogia Christiana” 2018, nr 1).