Zasada pewności w prawie podatkowym
„Zasada pewności prawa adresowana jest do władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej. Jest ona bardzo istotna w przypadku podatników, którzy w większości wypadków rozliczają się z organami podatkowymi na zasadzie samoobliczenia. Zwłaszcza dotyczy to podatników prowadzących działalność gospodarczą, którzy mają prawo planować swoje interesy i nie mogą być zaskakiwani przez państwo nowymi rozwiązaniami legislacyjnymi, zmianą praktyki stosowania przepisów podatkowych oraz niekorzystną zmianą orzecznictwa sądów administracyjnych w sprawach podatkowych”.
Dr hab. Artur Mudrecki, prof. ALK
Niniejsza monografia zawiera rozważania dotyczące istoty oraz realizacji zasady pewności prawa podatkowego. Analizy przedstawione w pierwszej części książki dotyczą stanowienia i stosowania przepisów prawa podatkowego. Kolejne części opracowania poświęcone zostały rozważaniom na temat konkretnych problemów związanych z realizacją zasady pewności prawa w świetle regulacji zawartych w Ordynacji podatkowej, ustawach kształtujących podatki pośrednie i bezpośrednie, a także w międzynarodowym i unijnym prawie podatkowym.
Adresaci:Publikacja przeznaczona jest dla doradców podatkowych, adwokatów, radców prawnych, a także sędziów. Będzie cennym źródłem wiedzy zarówno dla pracowników administracji rządowej i samorządowej, jak i dla przedstawicieli nauki specjalizujących się w prawie podatkowym.
Autorami pracy są przedstawiciele nauki prawa podatkowego, m.in. z takich ośrodków naukowych jak: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Śląski, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie, a także sędziowie sądów administracyjnych i doradcy podatkowi.
Wykaz skrótów | str. 11
Słowo wstępne | str. 15
Część I
ZASADA PEWNOŚCI PRAWA W KONTEKŚCIE STANOWIENIA I STOSOWANIA PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO
Bogumił Brzeziński
Pewność prawa podatkowego. Zagadnienia podstawowe | str. 19
Jadwiga Glumińska-Pawlic
Zmienność prawa podatkowego a zasada pewności opodatkowania | str. 43
Barbara Nita-Światłowska
Gwarancyjne elementy zasady państwa prawnego wynikające z art. 2 Konstytucji RP | str. 55
Paweł Borszowski
Definicje legalne jako wyraz relacji pomiędzy zasadą pewności w prawie podatkowym a elastycznością przepisów | str. 67
Krzysztof Lasiński-Sulecki
Multicentryczny system prawa a zasada pewności prawa | str. 79
Szymon Obuchowski
Pewność a zaufanie w prawie podatkowym | str. 91
Paweł Szczęśniak
Wykładnia pojęć prawa cywilnego w rekonstrukcji norm prawa podatkowego a postulat spójności i pewności porządku prawnego | str. 101
Artur Halasz
Stosowanie definicji stanowionych pojęć prawnych a zasada pewności w prawie podatkowym | str. 113
Edgar Drozdowski
Pewność prawa w ujęciu systemowym na przykładzie indywidualnych interpretacji oraz klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania | str. 123
Część II
ZASADA PEWNOŚCI PRAWA W ŚWIETLE REGULACJI ORDYNACJI PODATKOWEJ
Hanna Litwińczuk
Ustalanie treści czynności prawnej ze względu na zgodny zamiar stron i cel umowy a badanie czynności prawnych pod kątem przesłanek unikania opodatkowania | str. 135
Wojciech Morawski
Indywidualne interpretacje prawa podatkowego w epoce „uszczelniania” prawa podatkowego i BEPS – czy posiadacz interpretacji może być jeszcze czegokolwiek pewien? | str. 149
Adam Nita
Przedawnienie jako instrument kształtowania pewności pozycji prawnej podatnika | str. 159
Agnieszka Franczak
Opinia zabezpieczająca przed zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania jako instytucja zwiększająca pewność prawa i bezpieczeństwo podatników | str. 173
Hanna Filipczyk
Ochrona uzasadnionych oczekiwań w nowej Ordynacji podatkowej – przepisy, racje, konteksty | str. 187
Agata Kłosińska
Zasada pewności prawa i zasada bezpieczeństwa prawnego na gruncie instytucji szacowania podstawy opodatkowania | str. 201
Część III
ZASADA PEWNOŚCI PRAWA W ŚWIETLE REGULACJI PODATKÓW POŚREDNICH I BEZPOŚREDNICH
Aneta Kaźmierczyk
Wspólnoty mieszkaniowe w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług | str. 215
Beata Rogowska-Rajda
Zasada pewności prawa w podatku od wartości dodanej | str. 227
Jerzy Pukała
Dochowanie należytej staranności a prawo do odliczenia podatku naliczonego w świetle wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej oraz orzecznictwa i ustawodawstwa krajowego | str. 239
Jolanta Tyrkiel
Wątpliwości dotyczące opodatkowania działalności pocztowej i kurierskiej | str. 251
Ewelina Badura
Rozliczanie 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu – zmiany od 2018 roku | str. 263
Piotr Podsiadło
Opodatkowanie sprzedaży nieruchomości podatkiem dochodowym od osób fizycznych – zagadnienia interpretacyjne | str. 275
Jacek Lachner
Problematyka straty środków pieniężnych powstałej w związku z kradzieżą środków pieniężnych z rachunku bankowego osoby prawnej, wskutek nielegalnych działań nieznanej osoby jako jej koszty uzyskania przychodu w świetle art. 15 ust. 1 u.p.d.o.f. (tzw. phishing) | str. 287
Krzysztof Cień
Pozaprawne kryterium „uzasadnionych przyczyn ekonomicznych” w klauzulach antyabuzywnych ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych | str. 301
Magdalena Jarczok-Guzy
Polityka podatkowa państwa a pewność wpływów budżetowych na przykładzie podatków dochodowych | str. 313
Krzysztof Koślicki
Opodatkowanie budowli i budynków podatkiem od nieruchomości w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych jako przykład braku poszanowania zasady pewności prawa | str. 323
Część IV
ZASADA PEWNOŚCI PRAWA W ŚWIETLE REGULACJI MIĘDZYNARODOWEGO PRAWA PODATKOWEGO I PRAWA UNII EUROPEJSKIEJ
Jolanta Loranc-Borkowska
Unikanie podwójnego opodatkowania zagranicznych dochodów polskich rezydentów | str. 337
Jowita Pustuł
Zasada pewności prawa podatkowego a walka z tzw. agresywną optymalizacją podatkową – wdrażanie BEPS i ATAD a zasady finansowania w grupach kapitałowych | str. 349
Tomasz Woźniak
Rozliczanie straty zlikwidowanego zakładu zagranicznego w świetle zasady swobody przedsiębiorczości | str. 359
Dagmara Dominik-Ogińska
Powaga rzeczy osądzonej a skuteczność prawa Unii – uwagi na tle spraw z zakresu podatków pośrednich | str. 373
Bibliografia | str. 385