Publikacja omawia skomplikowaną, generującą wiele wątpliwości interpretacyjnych, problematykę raportowania schematów podatkowych (MDR) – obowiązku informowania organów podatkowych o planowanych, udostępnianych lub wdrażanych schematach podatkowych. Autorzy będący specjalistami z tego zakresu – sędziowie sądów administracyjnych, doradcy podatkowi, prawnicy i przedstawiciele doktryny – analizują najistotniejsze zagadnienia zarówno pod względem prawnym, jak i ekonomicznym w obszarze prawa unijnego, polskiego oraz międzynarodowych standardów (wytycznych OECD).W opracowaniu przedstawiono m.in.:• cechy rozpoznawcze dotyczące zmiany kwalifikacji dochodów,• przejrzystości podatkowej w kontekście priorytetów ESG,• wpływ idei transparentności podatkowej na standardy i ramy sprawozdawczości podatkowej,• główne założenia obowiązku informowania o schematach podatkowych,• konieczność uproszczenia przepisów i automatyzacji procesów,• istotę korzyści podatkowej w praktyce stosowania szczególnych klauzul antyabuzywnych (SAARs),• identyfikację wystąpienia schematu podatkowego w kontekście wewnętrznej procedury MDR,• wybrane aspekty tax compliance w zakresie MDR w wybranych systemach w Europie Środkowo-Wschodniej w porównaniu z modelem polskim,• narzędzia minimalizacji ryzyka w zakresie tax compliance MDR,• wyzwania tax compliance w Polsce i ich ocena w świetle danych statystycznych i wyników badań CATI,• kryterium głównej korzyści i jego obiektywny charakter,• standaryzację schematu podatkowego jako obiektywnej właściwości identyfikowanej subiektywnie,• obszary wspólne dla podatków i zrównoważonego rozwoju,• wykładnię unijnej dyrektywy o raportowaniu schematów podatkowych w świetle Karty praw podstawowych,• sankcje za niezaraportowanie schematów podatkowych,• wątpliwości dotyczące stosowania przepisów o MDR.Książka przeznaczona jest dla doradców podatkowych, biegłych rewidentów, księgowych, pracowników biur rachunkowych, dyrektorów finansowych oraz notariuszy. Będzie cennym źródłem wiedzy dla adwokatów, radców prawnych, sędziów, komorników i prokuratorów.
Wykaz skrótów ....................................................................................................................13 Alina Barkowa, Agnieszka Tałasiewicz Przejrzystość podatkowa w kontekście priorytetów ESG ......................................... 17 1. Wstęp .......................................................................................................................... 17 2. ESG – chwilowa moda czy trend ............................................................................ 17 3. Miejsce zagadnień podatkowych w analizie ESG ................................................ 19 4. Wpływ idei transparentności podatkowej na standardy i ramy sprawozdawczości podatkowej ............................................................................... 20 5. Program Współdziałania jako najwyższy poziom przejrzystości podatkowej ................................................................................................................ 25 Aleksander Brzozowski, Aleksandra Rutkowska Czy wybór sposobu opodatkowania oznacza zmianę zasad opodatkowania? Rozważania w kontekście objaśnień MDR i pkt B.2 załącznika do dyrektywy DAC6 ..................................................................................... 27 1. Wstęp .......................................................................................................................... 27 2. Cecha rozpoznawcza dotycząca zmiany kwalifikacji dochodów w dyrektywie DAC6 oraz w Ordynacji podatkowej ............................................ 29 3. Wybór wskazywanych w literaturze przykładów uzgodnień mających spełniać cechę rozpoznawczą dotyczącą zmiany kwalifikacji dochodów i ich ocena ............................................................................................... 30 4. Podsumowanie .......................................................................................................... 35 Bibliografia ..................................................................................................................... 36 Anna Derdak Informowanie o schematach podatkowych MDR w dobie digitalizacji ................ 38 1. Główne założenia obowiązku informowania o schematach podatkowych ..... 38 2. Nieuchronność stosowania technologii informatycznych przez administrację podatkową ............................................................................. 39 3. Obecna forma wykonywania obowiązku informacyjnego MDR ..................... 42 4. Konieczność uproszczenia przepisów i automatyzacji procesów ...................... 44 5. Wpływ obowiązku MDR na funkcjonowanie podatnika w obrocie ................ 49 6. Kierunki zmian ......................................................................................................... 50 Bibliografia ..................................................................................................................... 52 Jadwiga Glumińska-Pawlic, Piotr Karwat, Aleksander Werner Określanie korzyści podatkowej w świetle unijnych i polskich regulacji ............. 55 1. Wstęp .......................................................................................................................... 55 2. Dyrektywa ATA ........................................................................................................ 55 3. Orzecznictwo TSUE ................................................................................................. 56 4. Konwencja wielostronna (MLI) ............................................................................. 59 5. Eliminacja korzyści podatkowej poprzez przedefiniowanie czynności stanowiących unikanie opodatkowania ............................................................... 59 6. Istota korzyści podatkowej w praktyce stosowania szczególnych klauzul antyabuzywnych (SAARs) ........................................................................ 62 7. Polskie rozwiązania GAAR i SAARs w zakresie ustalania korzyści podatkowej ................................................................................................................ 66 Bibliografia ..................................................................................................................... 69 Michał Goj Przepisy o postępowaniu w sprawach informacji o schematach podatkowych i ich wpływ na kształtowanie praktyki MDR .................................... 70 Dorota Jakubowska Blaski i cienie polskich przepisów o MDR – obserwacje, spostrzeżenia, postulaty .............................................................................................................................. 77 1. Wstęp .......................................................................................................................... 77 2. Identyfikacja wystąpienia schematu podatkowego w kontekście wewnętrznej procedury MDR – istota i znaczenie .............................................. 79 3. Inne szczególne cechy rozpoznawcze – jak liczyć próg 25 mln zł? ................... 80 4. MDR-2 – wartość dodana czy zbędny balast ....................................................... 84 5. Postulaty .................................................................................................................... 87 Katarzyna Kimla-Walenda Tax compliance a regulacje dotyczące raportowania informacji o schematach podatkowych – perspektywa państw środkowoeuropejskich ........ 88 1. Wstęp .......................................................................................................................... 88 2. Ramy teoretyczne i przegląd badań ....................................................................... 89 3. Wybrane aspekty tax compliance w zakresie MDR w wybranych systemach w Europie Środkowo-Wschodniej w porównaniu z modelem polskim .................................................................................................. 90 3.1. Harmonogram wdrażania i zakres regulacji .................................................91 3.2. Różnice w implementacji wybranych definicji .............................................93 3.3. Narzędzia minimalizacji ryzyka w zakresie tax compliance MDR ............95 3.4. Kary za nieprzestrzeganie obowiązków raportowania MDR .................... 96 4. Wyzwania tax compliance w Polsce i ich ocena w świetle danych statystycznych i wyników badań CATI ................................................................. 98 5. Dyskusja ................................................................................................................... 105 Bibliografia ................................................................................................................... 107 Mikołaj Kondej Czy raportowanie schematu podatkowego oznacza przyznanie się do unikania opodatkowania? O relacjach między zakresem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania i przepisami o MDR .................................... 109 1. Wstęp ........................................................................................................................ 109 2. Zarys kryteriów identyfikacji unikania opodatkowania i raportowania schematów podatkowych ...................................................................................... 109 3. Kryterium kwalifikowanego korzystającego ..................................................... 111 4. Schematy raportowane na podstawie kryterium głównej korzyści oraz ogólnej cechy rozpoznawczej ....................................................................... 111 4.1. Kryterium głównej korzyści a unikanie opodatkowania ..........................111 4.2. Ogólne cechy rozpoznawcze a unikanie opodatkowania ..........................115 5. Szczególne cechy rozpoznawcze ........................................................................... 117 6. Inne szczególne cechy rozpoznawcze .................................................................. 119 7. Podsumowanie ........................................................................................................ 120 Bibliografia ................................................................................................................... 121 Maciej Kurasz, Justyna Skwirowska Obowiązek raportowania schematów podatkowych innych niż schematy podatkowe transgraniczne a zasada proporcjonalności ......................................... 122 1. Wstęp ........................................................................................................................ 122 2. Zasada proporcjonalności ..................................................................................... 123 3. Ratio legis instytucji MDR .................................................................................... 124 4. Zasada proporcjonalności a polskie uregulowania wychodzące poza minimalny standard dyrektywy 2018/822 .......................................................... 127 5. Podsumowanie ........................................................................................................ 133 Bibliografia ................................................................................................................... 133 Konrad Kurpiewski, Maciej Przychodzeń, Agata Śliwińska Subiektywna identyfikacja schematu podatkowego ................................................ 135 1. Wstęp ........................................................................................................................ 135 2. Definicja schematu podatkowego ........................................................................ 135 3. Podmioty, na których spoczywają obowiązki informacyjne ........................... 137 4. Wiedza o stanie faktycznym jako element subiektywny a obowiązki informacyjne na gruncie MDR ............................................................................ 139 5. Kryterium głównej korzyści i jego obiektywny charakter ............................... 139 6. Standaryzacja schematu podatkowego jako obiektywna właściwość identyfikowana subiektywnie ....................................................................... ....... 142 7. Identyfikacja obowiązków informacyjnych jedynie przez promotora ........... 143 8. Identyfikacja obowiązków informacyjnych jedynie przez korzystającego .... 145 9. Obowiązek raportowania przez korzystającego mimo subiektywnego przeświadczenia o braku schematu ..................................................................... 146 10. Podsumowanie ........................................................................................................ 147 Bibliografia ................................................................................................................... 147 Monika Laskowska Transparentność podatkowa jako istotny aspekt zrównoważonego rozwoju korporacji międzynarodowych .................................................................... 149 1. Wstęp ........................................................................................................................ 149 2. Znaczenie ESG ........................................................................................................ 150 3. Czy podatki są ważne dla zrównoważonego rozwoju? ..................................... 151 4. Obszary wspólne dla podatków i zrównoważonego rozwoju .......................... 154 5. Transparentność podatkowa ................................................................................ 156 6. Podsumowanie ........................................................................................................ 158 Bibliografia ................................................................................................................... 159 Jacek Leńczuk Problemy w zakresie stosowania przepisów o MDR ................................................ 161 1. Wstęp ........................................................................................................................ 161 2. Tryb legislacyjny ..................................................................................................... 162 3. Implementacja ......................................................................................................... 164 4. Niejasne przepisy .................................................................................................... 166 6. Tajemnica zawodowa ............................................................................................. 172 7. Podsumowanie ........................................................................................................ 174 Bibliografia ................................................................................................................... 175 Filip Majdowski Wykładnia unijnej dyrektywy o raportowaniu schematów podatkowych w świetle Karty praw podstawowych ........................................................................... 177 1. Wstęp (zagadnienie prawne, tło sporu) ............................................................... 177 2. Ramy prawne – kluczowe regulacje prawne ....................................................... 179 2.1. Prawo unijne – postanowienia dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania ..........................................179 2.2. Prawo krajowe – belgijska implementacja ...................................................182 3. Opinia Rzecznika Generalnego ........................................................................... 182 4. Rozstrzygnięcie Trybunału ................................................................................... 184 4.1. Wstęp .................................................................................................................184 4.2. Zarzut naruszenia prawa do prywatności z art. 7 KPP ..............................185 4.3. Zarzut naruszenia prawa do rzetelnego procesu z art. 47 KPP ................189 5. Nowelizacja dyrektywy w sprawie współpracy administracyjnej w dziedzinie opodatkowania ....................................................................................................... 189 6. Szerszy wpływ wyroku TSUE – prawnicza tajemnica zawodowa .................. 190 7. Kontekst polski ....................................................................................................... 192 8. Podsumowanie ........................................................................................................ 193 Bibliografia ................................................................................................................... 195 Wojciech Niedźwiedzki Sankcje za niezaraportowanie schematów podatkowych w kontekście zasady proporcjonalności .............................................................................................. 197 1. Wstęp ........................................................................................................................ 197 2. Regulacje międzynarodowe, unijne i krajowe .................................................... 198 3. Sankcje karne skarbowe ........................................................................................ 199 4. Sankcje administracyjne ....................................................................................... 201 5. Sankcje w innych krajach ...................................................................................... 202 6. Zjawisko masowego raportowania lub jego braku ............................................ 203 7. Sankcje a zasada proporcjonalności .................................................................... 204 8. Podsumowanie ........................................................................................................ 205 Bibliografia ................................................................................................................... 206 Krzysztof Schulz Obowiązki inne niż raportowe ciążące na międzynarodowej grupie kapitałowej na tle przepisów o MDR ........................................................................... 207 1. Wstęp ........................................................................................................................ 207 2. Obowiązek wprowadzenia i stosowania wewnętrznej procedury .................. 209 3. Problematyka stosowania wewnętrznej procedury w międzynarodowej grupie kapitałowej .................................................................................................. 213 3.1. Zakres przedmiotowy wewnętrznej procedury ..........................................213 3.2. Wewnętrzna procedura w zagranicznej grupie kapitałowej .....................214 3.3. Problematyka przyjęcia wewnętrznej procedury w międzynarodowej grupie ............................................................................214 4. Skutki naruszenia przepisów dotyczących wewnętrznej procedury .............. 218 5. Podsumowanie ........................................................................................................ 219 Bibliografia ................................................................................................................... 219 Anna Sobierajska-Sokół Organizacja procesu analiz informacji o schematach podatkowych prowadzonych przez Szefa KAS ................................................................................... 221 1. Otoczenie prawne składania informacji o schematach podatkowych ........... 221 2. Analiza informacji o schematach podatkowych prowadzona przez Szefa KAS ...................................................................................................... 223 3. Podsumowanie ........................................................................................................ 228 Beata Sobocha-Holc Ochrona praw podatnika z zastosowaniem zasady in dubio pro tributario ....... 230 1. Wstęp ........................................................................................................................ 230 2. Stosowanie zasady in dubio pro tributario przed 1.01.2016 r. .......................... 231 3. Stosowanie art. 2a o.p. w orzecznictwie sądów administracyjnych ............... 232 4. Zasada in dubio pro tributario a wątpliwości dotyczące stanu faktycznego .............................................................................................................. 240 5. Podsumowanie ........................................................................................................ 241 Bibliografia ................................................................................................................... 242 Beata Sobocha-Holc Ochrona praw podatnika z zastosowaniem Karty praw podstawowych ............. 243 1. Wstęp ........................................................................................................................ 243 2. Wyrok TSUE w sprawie Orde van Vlaamse Balies i in. a polskie przepisy dotyczące zwolnienia z prawnie chronionej tajemnicy .................................... 243 3. Przepisy Karty praw podstawowych istotne z punktu widzenia ochrony praw podatnika ................................................................................................................. 247 4. Podsumowanie ........................................................................................................ 250 Bibliografia ................................................................................................................... 251 Roman Wiatrowski Zakres ochrony prawnej raportujących MDR przed odpowiedzialnością za przestępstwa i wykroczenia skarbowe ................................................................... 253 1. Charakter i cel przepisów o MDR ........................................................................ 253 2. Odpowiedzialność karna skarbowa za naruszenie obowiązków określonych w przepisach o MDR ....................................................................... 254 3. Wątpliwości dotyczące wykładni przepisów o MDR ........................................ 260 4. Przepisy o MDR jako przedmiot indywidualnych interpretacji ..................... 263 5. Podsumowanie ........................................................................................................ 265 Bibliografia ................................................................................................................... 265 Magdalena Zalech MDR w kontekście transakcji oraz reorganizacji międzynarodowych: praktyczne aspekty i wyzwania .................................................................................... 267 1. Wstęp ........................................................................................................................ 267 2. Cel wprowadzenia przepisów o MDR ................................................................. 268 3. Szeroki zakres wdrożenia MDR w Polsce ........................................................... 270 3.1. Eksterytorialność polskich przepisów o MDR ............................................270 3.2. Cechy rozpoznawcze – transpozycja dyrektywy DAC6 do polskiego porządku prawnego .........................................................................................271 4. Termin raportowania MDR .................................................................................. 272 5. Kilka podmiotów zobowiązanych do raportowania MDR .............................. 274 6. Raportowanie za granicą a obowiązki raportowe w Polsce ............................. 275 7. Podsumowanie ........................................................................................................ 277 Bibliografia ................................................................................................................... 278